O ble y daethom
Tyfodd Canolfan Gyfreithiol y Plant o waith yr Arsyllfa ar Hawliau Dynol Plant. Mae’r Arsyllfa’n gweithio i wreiddio hawliau drwy newid sefydliadol a strategol, ac i ddod o hyd i ddulliau o rymuso plant i wneud gwaith ymchwil, a monitro’r cytundeb hawliau dynol rhyngwladol. Ond er gwaethaf ei fframwaith polisi a deddfwriaethol blaengar, Cymru oedd yr unig un o wledydd y DU nad oedd ganddi ganolfan gyfreithiol plant!
Yn 2016, gyda chymorth Sefydliad Paul Hamlyn a thrwy gydweithredu â nifer o bobl a sefydliadau, lansiwyd Canolfan Gyfreithiol y Plant. Ers hynny mae’r Ganolfan wedi llwyddo i sicrhau nifer o grantiau a rhoddion i ddatblygu agweddau ar ei gwaith ac i wneud gwaith datblygu busnes yn gyffredinol. Cawsom gefnogaeth Sefydliad Addysg y Gyfraith a Rhwydwaith Ymchwil Addysg y Gyfraith, ac mae Prifysgol Abertawe’n parhau i’n cefnogi.
Er mai megis dechrau y mae Canolfan Gyfreithiol y Plant, gallwn yn awr gynnig cyngor cyfreithiol drwy Glinig Cyfreithiol Abertawe. Byddwn yn lansio cam cyntaf ein Prosiect Gwybodaeth Gyfreithiol yn y Senedd ar 20 Mehefin 2018. Mae’r prosiect hwn yn rhoi gwybodaeth am y gyfraith i blant a phobl ifanc mewn meysydd fel addysg, tai ac iechyd. I weld y wybodaeth hon ewch i Sut mae’r gyfraith yn effeithio arnaf.
Rydym yn gweithio gydag ysgolion y gyfraith, cyfreithwyr ac unrhyw un sydd am wireddu hawliau dynol plant a sicrhau bod y gyfraith yn hygyrch i blant. Cysylltwch â ni os hoffech fod yn rhan o’n rhwydwaith cynyddol o gefnogwyr neu os byddai rhai o’n gwasanaethau’n ddefnyddiol i chi.
Pam rydym yn gwneud yr hyn rydym yn ei wneud
Er gwaethaf ymrwymiad Cymru i hawliau dynol plant – ac mae cymeradwyo Mesur Hawliau Plant a Phobl Ifanc (Cymru) 2011 yn tystio i hynny – nid oes digon o wybodaeth, cyngor a chymorth ar gael i’r cyhoedd, ac yn enwedig i blant a phobl ifanc, ynglŷn â’r gyfraith yng Nghymru. Dangosodd ymchwil gan sefydliadau ieuenctid a chymdeithas sifil ar gyfer archwiliadau cyfnodol o Wladwriaethau sy’n Bartïon o dan Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn mai prin yw gwybodaeth plant a phobl ifanc am y gyfraith a’i bod yn anodd iddynt gael gwybodaeth amdani. Yn ogystal, canfu ein harolwg cipolwg yn 2016 nad oedd 106 o blith 150 o bobl ifanc 11-18 oed yn meddwl eu bod yn cael digon o gyfleoedd i ddysgu am y gyfraith, a bod pobl ifanc fwyaf tebygol o droi at y we neu at eu rhieni i gael cyngor cyfreithiol. Ni ddywedodd yr un o’r ymatebwyr y byddent yn mynd at gyfreithiwr!
Clywsom hefyd gan sefydliadau sy’n darparu gwasanaethau eirioli, llinellau cymorth neu fathau eraill o gymorth i blant, fel Comisiynydd Plant Cymru, Meic, y Gwasanaeth Eiriolaeth Ieuenctid Cenedlaethol (NYAS) a Tros Gynnal Plant, fod diffyg gwybodaeth a chyngor cyfreithiol yn broblem. A dywedodd cyfreithwyr wrth eu gwaith wrthym eu bod yn barod i helpu. Felly, rydym yn gwneud yr hyn rydym yn ei wneud am reswm syml iawn: rydym wedi gweld angen, rydym wedi dod o hyd i bobl sy’n awyddus i weithio gyda’i gilydd i fodloni’r angen hwnnw, ac rydym wedi gweld ffordd o ddechrau gwireddu hynny.